- Je valt heel hard en je houdt je tranen in, het is tenslotte niet erg stoer om te huilen.
- Je mag niet meespelen en je doet heel boos, maar eigenlijk ben je verdrietig.
- Iemand van wie je houdt is dood en jij bent zo verdrietig dat het je overvalt en daarom wil je het liever niet voelen. Je gaat druk spelen en maakt grapjes om er niet aan te hoeven denken.
- Een vriendje heeft het moeilijk en jij voelt dat aan, maar het vriendje stuurt je weg als je vraagt wat er is.
- Eigenlijk wil jij graag de hoofdrol in het toneelstuk, maar je geeft het aan je klasgenoot, zodat deze niet verdrietig wordt.
Zomaar een paar voorbeelden van situaties waarin verdriet een rol speelt in het leven van een gevoelig kind. Soms herken je ze niet eens. Dan zie je een lief gebaar en denkt dat je een heel sociaal kind hebt of vrolijk gedrag en je denkt dat het allemaal wel meevalt met het gemis.
Verdriet is soms verstopt achter andere emoties. Door te kijken naar een situatie en de basisgevoelens langs te gaan kun jij je kind helpen om die verborgen emotie te ontdekken. Dit is belangrijk, want weten wat je voelt, helpt je bij het maken van keuzes die goed zijn voor jezelf. Hiervoor zijn mooie boekjes en kaartjes te koop, maar ook kun je zelf smileys tekenen of uitprinten en daardoor de emoties aanwijzen.
Als je gevoelens wegstopt gaat het op je drukken. Je lichaam geeft signalen af waar jij niets mee doet en er ontstaan klachten als hoofdpijn, vermoeidheid, boze buien en onrust. Nu hebben veel kinderen een hekel aan het voeren van gesprekjes. Je kent het wel, die diepe zucht als jij aan je kind vraagt om bij je te komen of een ‘moeilijke’ vraag stelt. Het is ook niet per se nodig om heel diep te praten en alles te benoemen. Het gaat er meer om dat het verdriet er mag zijn.
Zo kan je heel goed samen iets moois knutselen voor een overleden iemand. Maar ook een moment van rust kan heel fijn zijn, zonder wat te zeggen ben je bij elkaar. Rustig kriebelen op de rug van je kind is ook aandacht voor gevoelens. Andere kinderen voelen zich beter als ze kunnen bewegen.
Als je vaak boos wordt doordat je gevoelens heftig binnen komen krijg je ook vaak te horen dat het niet de bedoeling is dat je zo boos bent. Daarmee wordt het verdriet erachter ook weggestopt. Je wilt dat je kind ander gedrag kiest en legt de nadruk op de gevolgen van het boos zijn. Ik snap dit, want je kunt niet elk gedrag toestaan. Wel wil ik je uitdagen om een stapje verder te gaan. Blijf zelf rustig en vertel dat emoties er mogen zijn en je kind daarmee bij je mag komen. Dan kun jij je kind helpen om rustig te worden en aandacht geven aan wat er aan de hand is in plaats van hoe het eruit komt in boos gedrag.
Ik zie in de praktijk ook kinderen die iemand hebben verloren aan de dood. Dit is natuurlijk heel verdrietig en geeft rouwgevoelens. Voor ons als volwassenen al een hele kluif, voor een kind helemaal. Ze zien vaak ( gelukkig maar) weinig voorbeelden van hoe je met rouw om kan gaan.
Kinderen rouwen anders dan volwassenen, omdat ze in een andere fase zijn van de breinontwikkeling. Kort gezegd, zie je dat kinderen leven en rouwen naast elkaar. Ze zijn verdrietig en even later bezig met iets gewoons. Voor ons gaat dat soms te snel, maar dit is hoe het werkt in een jong hoofd. Gesprekken gaan ook van de hak op de tak.
Als jij verdrietig bent, voelt je kind dat vaak aan en wil liever geen dingen zeggen die jou van slag zouden kunnen maken. Daarbij kan ik als coach een veilige plek zijn voor kinderen, omdat ze alles kunnen vragen en zeggen zonder een ander pijn te doen.
Nog een ding, een kind rouwt in stukjes, maar ook in sprongen. Als je kind een nieuwe leeftijdsfase ingaat, komt het verdriet terug passend bij wat je kind nu aankan. Ze gaan dan opnieuw door rouwtaken heen om het verlies een plek te geven in het leven dat ze nu leiden.
Al met al is verdriet best een pittig onderwerp en ik kan in 1 mail of blog dan ook niet precies verwoorden wat jou misschien bezig houdt. Ik hoop in ieder geval dat je meeneemt dat elk gevoel dat er mag zijn, minder zwaar is om te dragen.
Wat het ook minder zwaar maakt is dat je het niet alleen hoeft te doen. Jij kunt je kind steunen bij verdriet en als je hulp nodig hebt, maar dan gerust een afspraak. Ik denk graag met jullie mee.
Warme groet,
Dieneke